Czwarta „Niedziela z archeologią” – 26 października
Przed nami czwarta, ostatnia w tym roku „Niedziela z archeologią”. Nasza propozycja na spędzenie
wolnego czasu z rodziną, cieszyła się dotychczas bardzo dużym zainteresowaniem. Dlatego na
ostatnią niedzielę, przygotowaliśmy dla radomian wyjątkowo interesujący program.
W godzinach 10 – 16 zapraszamy na Miasto Kazimierzowskie, do Muzeum im. Jacka
Malczewskiego i stacji archeologicznej Polskiej Akademii Nauk (Kamienica Starościńska).
26 października zaproponujemy tematy związane z archeologią miasta i regionu, ale przede
wszystkim zaprezentujemy średniowieczną kartę pogranicza polsko-ruskiego: w głównym gmachu
Muzeum im. Jacka Malczewskiego prezentowana będzie wystawa ,,Czerwień – gród między
Wschodem a Zachodem”, w tematykę której wprowadzi nas Marcin Piotrowski, badacz Czermna,
jeden z odkrywców skarbów biżuterii i współautor wystawy. Jego wykład „w samo południe”
przeniesie nas w czasy wczesnego średniowiecza i przybliży tematykę Grodów Czerwieńskich .
Podkreślić trzeba, iż Radom jest jedynym miastem na Mazowszu goszczącym te wystawę!
Wystawa została przygotowana przez Muzeum Regionalne w Tomaszowie Lubelskim wraz
z Instytutem Archeologii UMCS, Instytutem Archeologii UR, GWZO i Miasto Tyszowce.
Finansowana przez: MKiDN, Min. Nauki i Szkolnictwa Wyższego RFN i Fundację Rzeszowskiego
Ośrodka Archeologicznego.
Po wykładzie autor oprowadzi gości muzeum po wystawie, na której zgromadzono ponad 1000
zabytków z okresu między X a XIV wiekiem, odnalezionych podczas badań wykopaliskowych na
grodzisku w Czermnie nad rzeką Huczwą w powiecie tomaszowskim, woj. lubelskie.
Zobaczymy:
- srebrną i pozłacaną biżuterię z dwóch skarbów z XIII/XIVw. – pierścienie, zausznice,
naramienniki, bransolety mankietowe i spiralne oraz kołty, czyli efektowne wisiory mocowane przez
kobiety do nakrycia głowy;
• pieczęcie książąt ruskich, czyli oznaki władzy - znaleziska unikatowe w swej liczbie i jakości
w skali europejskiej
• świadectwa ożywionego handlu wśród których wyróżniają się odkryte w ogromniej ilości
plomby tzw. drohiczyńskie
• militaria – wszelkiego rodzaju broń i elementy wyposażenia wczesnośredniowiecznego
wojownika, w tym groty strzał typu ruskiego, zachodniosłowiańskiego i mongolskiego –
nieme świadectwa rywalizacji o władzę nad grodami
• zabytki obrazujące życie codzienne w średniowieczu, m.in. elementy wyposażenia domu i
narzędzia pracy ówczesnych rzemieślników.
Grodzisko w Czermnie było przedmiotem zainteresowania badaczy już od XIX wieku, prace
wykopaliskowe rozpoczęto w tym rejonie dopiero w kolejnym stuleciu. Szczególnie intensywne
i kompleksowe prace prowadzili archeolodzy z UMCS w latach 2010-2011, kiedy to m.in. dzięki
użyciu georadaru ujawniono na podgrodziu zarysy fundamentów budowli, być może sakralnej,
co oczywiście wymaga dalszej weryfikacji. Niemniej odkryty w Czermnie kompleks osadniczy
powiązany z grodem to – według archeologów – prawdopodobnie znany ze źródeł ruskich Czerwień.
O Grody Czerwieńskie toczyli intensywne walki polscy Piastowie z Rurykowiczami, władcami
ruskiego Kijowa, co pośrednio dowodzi ich znaczenia i bogactwa wynikającego ze strategicznego
położenia na styku dwóch cywilizacji i zarazem na szlaku handlowym łączącym Pragę z Kijowem.
Prezentacjom w Muzeum im Jacka Malczewskiego towarzyszą warsztaty dla dzieci i całych
rodzin: 14.00 – ornamentowanie naczyń, lepienie paciorków, tkanie krajek
Na parterze budynku Kamienicy Starościńskiej będzie można obejrzeć ekspozycję najciekawszych
znalezisk pochodzących z badań archeologicznych prowadzonych na Skwerze Unii Radomsko-
Wileńskiej. Archeolodzy ze Spółki Rewitalizacja przedstawią między innymi zabytki związane z
jednym z budynków zamku radomskiego czyli tzw. Białą Wieżą. Będą to między innymi detale
architektoniczne, interesujące egzemplarze kafli piecowych, fajek oraz naczyń glinian
Natomiast na pierwszym piętrze będzie prezentowana rekonstrukcja grobu ciałopalnego
pochodzącego z wczesnej epoki żelaza, będzie można także posłuchać o historii badań na
cmentarzysku ciałopalnym w miejscowości Gulin-Młyn. Obszar cmentarzyska znajduje się
w obrębie rozległej wydmy: „Borowina” znanej z licznych odkryć archeologicznych już z
początku wieku XX-ego. Okolice wydmy na przełomie XIX i XX wieku budziły zainteresowania
archeologów i miłośników starożytności. Stanowisko Gulin – Młyn 1 zostało jednak odkryte
dopiero przypadkowo w 1982 r. Podczas wydobywania piasku na robotnicy odkopali kilka urn.
W późniejszych latach okrytych zostało 47 grobów kultury pomorskiej oraz 38 grobów kultury
przeworskiej.