Danyel Waro - muzyk i poeta, nazywany ojcem oceanicznego bluesa, stał się legendą wyspy

Reunion, gdy w latach 80. odmówił służby we francuskiej armii. Trafił wtedy na dwa lata do

więzienia. Dziś w kreolskich protest-songach, które do lat 60. były zakazane przez władze,

niezmiennie sprzeciwia się dominacji kultury francuskiej na ojczystej wyspie. Śpiewa o polityce,

rasizmie, niesprawiedliwości społecznej. Mocnemu przekazowi towarzyszą rytmy  maloya,  dawniej

wybijane przez niewolników pracujących na plantacjach trzciny cukrowej. Waro gra na własnoręcznie

wykonanych, tradycyjnych instrumentach i nie zgadza się na innowacje. Nie chce, by maloya stało się

lekkostrawną, globalną muzyką, dostosowaną do gustów masowego odbiorcy. Woli, by jego utwory

zachowały oryginalne brzmienie, które czasami przytłacza i wprowadza w rodzaj transu, ale nikogo

nie pozostawia obojętnym.

Podobnej, społeczno-politycznej misji podjął się  Aurelio Martinez z Hondurasu. On pielęgnuje

muzyczne i taneczne tradycje Garifunów – ludu z Ameryki Środkowej, który przez dziesięciolecia

był prześladowany. „Nie pozwolimy umrzeć tej kulturze. Muszę podzielić się nią ze światem”

– mówi Martinez, szefujący zespołowi  The Garifuna Collective. Sam w przeszłości był ofiarą

dyskryminacji, w szkole nie mógł używać języka  garifuna ani jeść posiłków z honduraskimi

dziećmi. Gdy dojrzał, próbował poprawić los swej grupy etnicznej jako polityk. Został pierwszym

czarnoskórym parlamentarzystą w Hondurasie, ale po kilku latach, rozczarowany korupcją wrócił

do muzyki. Dziś jest przywódcą odrodzenia Garifunów. Za pośrednictwem muzyki zwraca uwagę na

niesprawiedliwość, problemy społeczne, śpiewa m.in. o HIV i AIDS, które dotykają ubogą społeczność

regionu.

Pochodząca z Trynidadu i Tobago Calypso Rose rozpoczęła karierę od przełamania tabu - w 1972

r. zdobyła zarezerwowany wcześniej dla mężczyzn prestiżowy tytuł Króla Calypso i zaczęła robić

światową karierę śpiewając o sytuacji kobiet, pożądaniu i męskich obowiązkach. Teraz ma 73 lata i

wciąż obala stereotypy – na scenie jest młodzieńcza i zmysłowa. Porywa do tańca i w niewybrednych

słowach komentuje rzeczywistość. Z uwagi na seksapil i cięty język zyskała przydomek „lwica”.

Rozpiera ją energia i radość, mimo że ma za sobą dramatyczne doświadczenia. Jako 18-latka, została

napadnięta przez trzech chłopaków. Aresztowano ich i skazano, ona jednak nigdy nie związała

się z mężczyzną, ukończyła natomiast kurs policyjny w USA. W latach 90. przeszła dwie terapie.

Mówi: „Pokonałam śmierć, więc dziękuję Bogu za życie. Jestem na scenie od blisko 60 lat i nie

zamierzam przestać”.

Z Nowej Zelandii przyjedzie wojownicza Moana Maniapoto, która od 20 lat dba o dziedzictwo

Maorysów – rdzennych mieszkańców wyspy, którzy byli dyskryminowani przez kolonialne rządy.

Każdy jej koncert to multimedialne widowisko zabierające widzów do świata ginącej kultury.

Na scenie Moanie towarzyszą wykonawcy  haka  – tańca wojowników, na ekranie wyświetlane są

zdjęcia pokazujące dziewicze krajobrazy Nowej Zelandii. Moana nie boi się kontrowersji ani polityki,  

już w debiutanckim singlu „A.E.I.O.U.” nakłaniała młodych do aktywnego dbania o maoryskie

tradycje, a na płycie „Rua” opowiadała m.in. o konsekwencjach Traktatu z Waitangi, podpisanego

w 1840 r. przez maoryskich wodzów i brytyjskie władze. Później nagrała feministyczny hymn „Black

Pearl”. Ale nawet gdy w utworach mówi o współczesnych problemach czy polityce, znajduje

uniwersalne przesłanie, zrozumiałe na całym świecie.

Gwiazdami 9. edycji  Warszawskiego Festiwalu Skrzyżowanie Kultur będą także m.in. Tenores di

Bitti Mialinu Pira z Sycylii, Lindigo z Reunionu, John Joe Kelly z Irlandii. Impreza potrwa od 25 do 29

września w namiocie festiwalowym przed PKiN, jej tematem są Wyspy Świata. Bilety na zagraniczne

koncerty (30 zł) można kupować w: sieci eBilet, salonach Empik oraz biurze festiwalowym

mieszczącym się w Stołecznej Estradzie (ul. Marszałkowska 77/79; pon.-pt., godz. 10-17).

Festiwal, poświęcony prezentacji wielokulturowości i różnorodności świata, odbywa się od

2005 r. Udział wzięło dotąd  170 artystów z 54 krajów. Festiwal jest wydarzeniem o randze

międzynarodowej, rekomendowanym przez magazyn „Songlines” jako jedno z 25 najciekawszych

wydarzeń muzyki świata. Program tworzy Rada Programowa w składzie: Maria Pomianowska

– Dyrektor Artystyczna, Maciej Szajkowski, Marta Dobosz. Organizatorem wydarzenia jest

Stołeczna Estrada. W tym roku po raz pierwszy towarzyszy mu wydarzenie  Sounds Like Poland  –

międzynarodowa konferencja muzyki świata i prezentacja polskich zespołów folkowych. Festiwal

powstaje dzięki finansowemu wsparciu Urzędu m. st. Warszawy.

Więcej na: www.festival.warszawa.pl oraz www.faceboom.com/SkrzyzowanieKultur

Muzyka festiwalowa: www.soundcloud.com/wfsk oraz www.soundcloud.com/soundslikepoland

Partnerem 9. Warszawskiego Festiwalu Skrzyżowanie Kultur jest  Sawa Taxi. Pasażerom taksówek tej marki

we wrześniu towarzyszyć będzie muzyka Wysp Świata. Podróżujący będą też mogli przeczytać przygotowane

specjalnie dla nich informacje o artystach.

Informacji udziela:

Go Culture. Komunikacja dla kultury

Katarzyna Petrykowska, t: + 48 790 797 611, 22 499 10 20

katarzyna.petrykowska@goculture.pl